Elektryfikacja Warszawy przebiegała stopniowo- w pierwszej kolejności najistotniejsze ulice w centrum miasta. Latarnie gazowe, które zastępowano w tych miejscach elektrycznymi montowane były w ościennych dzielnicach.
Choć pierwsze latarnie pastorały zamontowano w Warszawie w 1906 roku, to jednak ich produkcja rozpoczęła się już w 1904 roku. Model z tego okresu ma najbardziej masywną bazę w kształcie zwężającego się cylindra z trzema zdobiącymi go kształtkami. Z bazy wychodził słup podzielony na cztery segmenty za pomocą żeliwnych przewiązek.
Najstarszy model pastorału oznaczony jest rokiem 1904, jednak pierwsze tego typu latarnie pojawiły się w Warszawie dopiero w 1906 r. Latarnia ta charakteryzowała się największą bazą - w formie masywnego, zwężającego się cylindra zwieńczonego trzema ozdobnymi kształtkami. Przymocowany był do niej rurowy słup dzielony na cztery segmenty żeliwnymi przewiązkami – czytamy w komunikacie ratusza.
W 1907r. pojawił się model, który dodatkowo służył do utrzymywania trakcji tramwajowej- jego słup był więc grubszy. Bazę udekorowano herbem Warszawy oraz znakiem Warszawskich Tramwajów. Na placu Trzech Krzyży przetrwało kilka tych egzemparzy.
Jednej z dwóch najpopularniejszych modeli zaczął być montowany w Warszawie w 1923r. i jest produkowany nadal. Na terenie szkoły przy ul. Czarnieckiego 49 na Żoliborzu zachowały się dwa oryginalne egzemplarze z dzwonowatą, profilowaną bazą z dwiema dekoracyjnymi kształtkami. Zaledwie 3 lata później pojawił się kolejny model, znacznie odbiegający formą podstawy od poprzednich. Górna, dekoracyjnie zakrzywiona część latarni pozostała niezmieniona, jednak podstawa została maksymalnie uproszczona, a jedyny ozdobnik stanowił herb stolicy na drzwiczkach skrzynki rewizyjnej. Prosta forma i niewielkie rozmiary sprawdzały się na wąskich ulicach.
W czasie powojennej odbudowy Warszawy postawiono na zdecydowanie prostsze, nie tak dekoracyjne lampy. Pastorały, które przetrwały wojnę w 1982r. zostały umieszczone w rejestrze zabytków- doczekało tego 840 lamp, nie licząc 4 egzemplarzy pierwszego modelu zachowanego na placu Trzech Krzyży. Te zostałe objęte ochroną jeszcze później, bo dopiero w 2014r. Niestety podczas prac konserwatorskich elementy lamp są wymieniane nie zawsze na identyczne repliki. W 2008r. przeprowadzono inwentaryzację oświetlenia Warszawy na potrzeby opracowania „Zabytkowe latarnie Warszawy. Klasyfikacja i inwentaryzacja” zleconego przez Stołecznego Konserwatora Zabytków. Okazało się, że z 840 lamp zachowała się jedynie połowa, która obejmuje kilkanaście całkowicie oryginalnych, ale znacznie zniszczonych sztuk. Z brakujących czterech setek lamp uratowały się tylko elementy. Pozostałe warszawskie lampy to repliki z czasów powojennych, najczęściej modeli z lat '23 i '26.
"Życie" przypomina: Jarmark Bożonarodzeniowy inny niż zawsze. Jednak się odbędzie, ale w jakiej formie. Co będzie się działo
O tym pisaliśmy ostatnio: Drugi szpital tymczasowy w Warszawie jednak powstanie gdzie indziej niż planowano. Zaskakująca nowa lokalizacja
To może Cię zainteresować: W piątek posypały się mandaty na protestach w Warszawie. Policja sporządziła prawie 170 notatek dla Sanepidu
