Obowiązek ten wynika z przepisów, które regulują ważność dokumentów tożsamości. Zaniedbanie tej formalności może mieć poważne skutki – nie tylko w postaci wysokiej grzywny, ale i utrudnień w życiu codziennym.
Dowód osobisty to podstawowy dokument potwierdzający naszą tożsamość. Od 2015 roku nie jest on wydawany bezterminowo – jego ważność wynosi 10 lat. W 2025 roku upłynie właśnie ten okres dla dokumentów wydanych w 2015 roku, m.in. osobom urodzonym w 1997 roku, które wtedy po raz pierwszy odebrały dowód. Dotyczy to również wielu osób z rocznika 1987 i wcześniejszych, które dokument wymieniały w tym samym czasie.
Ministerstwo Cyfryzacji ostrzega – jeśli nie wymienisz dokumentu w terminie, możesz otrzymać karę grzywny nawet do 5000 zł. W skrajnych przypadkach grozi nawet ograniczenie wolności.
Od 2019 roku wydawane są tzw. e-dowody, czyli dowody osobiste z warstwą elektroniczną. Zawierają one chip, który umożliwia logowanie do portali urzędowych, składanie podpisów elektronicznych oraz korzystanie z automatycznych bramek na lotniskach.
Od 2021 roku każdy nowy dowód zawiera również odciski palców i podpis posiadacza w formie cyfrowej. Te dane są zapisane w warstwie elektronicznej i wykorzystywane w procesie identyfikacji – zarówno online, jak i w kontaktach z administracją czy przy przekraczaniu granic w UE.
Dowody te zawierają także oznaczenia zgodne z wymogami Unii Europejskiej – np. kod kraju w niebieskim polu z 12 gwiazdami.
Kiedy trzeba wymienić dowód osobisty?
Wymiana dokumentu jest obowiązkowa m.in. w następujących sytuacjach:
- zbliżający się koniec terminu ważności (wniosek należy złożyć min. 30 dni przed wygaśnięciem),
- zmiana danych (np. nazwiska po ślubie),
- zmiana wizerunku twarzy,
- uszkodzenie dowodu,
- utrata lub kradzież dokumentu,
- brak warstwy elektronicznej w dotychczasowym dowodzie,
- brak możliwości podpisu elektronicznego lub odczytu danych,
- reklamacja lub błędne dane w dokumencie.
Każdy posiadacz dowodu może sprawdzić termin jego ważności na awersie dokumentu. Osoby, które zarejestrowały się w Rejestrze Danych Kontaktowych, otrzymują automatyczne przypomnienia z Systemu Rejestrów Państwowych – na 90, 60, 30 i 14 dni przed terminem wygaśnięcia dokumentu.
Jak złożyć wniosek o nowy dowód?
Wniosek o wydanie nowego dowodu osobistego można złożyć:
- osobiście w urzędzie gminy (konieczny własnoręczny podpis),
- elektronicznie – przez ePUAP lub Profil Zaufany (tylko dla osób poniżej 12. roku życia),
- przez pełnomocnika, jeśli osoba nie może stawić się osobiście – np. z powodu choroby.
Odebranie nowego dowodu również wymaga osobistej wizyty w urzędzie – wyjątkiem są sytuacje, gdy działamy przez upoważnioną osobę z ważnego powodu.
Brak ważnego dowodu? Konsekwencje mogą być poważne
Niewymienienie dowodu osobistego w terminie może skutkować:
- grzywną do 5 000 zł (decyzję podejmuje sąd),
- problemami z realizacją świadczeń w ZUS, KRUS, NFZ,
- zablokowaniem operacji bankowych,
- trudnościami w podróżowaniu w strefie Schengen – bez ważnego dowodu nie można przekroczyć granicy bez paszportu.
Wymiana dowodu osobistego to obowiązek, którego nie warto lekceważyć. To nie tylko dokument tożsamości, ale również klucz do administracji, bankowości i życia publicznego. Jeśli Twój dokument traci ważność w 2025 roku – działaj już teraz. Złóż wniosek i uniknij problemów. Czasem jeden plastikowy dokument decyduje o bardzo realnych sprawach.
To też może cię zainteresować:
Zobacz, o czym jeszcze pisaliśmy w ostatnich dniach:
