Życie duchowe wczesnych Słowian
Wczesny lud słowiański był niepiśmienny, dlatego nie posiadamy zwartego opisu ich dziejów czy wierzeń. Nie byli również grupą jednolitą: w momencie największej ekspansji Słowianie zajmowali obszar sięgający na wschodzie niemal do podnóża gór Ural, po Łabę na zachodzie, i po Morze Śródziemne na południu.
Głównym zajęciem dawnych Słowian było rolnictwo.
-"Dlatego w ich panteonie dominującą rolę – niezależnie od miejsca zamieszkania – zajmowały bóstwa związane z płodnością i cyklicznością. Co ciekawe, były to bardzo często jednocześnie bóstwa patronujące działaniom wojennym” – opowiada naukowiec współpracujący z Instytutem Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (UMK) w Toruniu – dr Paweł Szczepanik.
Słowianie najczęściej modlili się w świętych gajach, jednak nie były one jedynym miejsce, w którym odprawiano modły. Niestety archeolodzy nie są w stanie zlokalizować miejsc, w których znajdowały się gaje, gdyż raczej nie stawiano w nich żadnych budowli czy posągów. Mają oni jednak pewne przypuszczenia.
-"Święte gaje były ogradzane lub wydzielone rowem – jego funkcja była nie tyle praktyczna, co przede wszystkim symboliczna” – twierdzi badacz.
Na terenie Polski takie miejsca mogły znajdować się na przykład na górze Ślęża, gdzie archeolodzy natrafili na enigmatyczne mury okalające wierzchołek.
Życie duchowe dawnych Słowian było nieodłączną częścią ich codziennego życia. Przedstawiciele elit naradzali się w dużych drewnianych budowlach, znacznie większych od budynków mieszkalnych, gdzie podejmowali decyzje dotyczące losów grupy.
-“Należy podkreślić, że sfera sacrum nie była oddzielona od życia codziennego, jak współcześnie. Wiara nie polegała na wyjściu do świątyni raz w tygodniu i odklepaniu formułek, tylko przenikała się z wieloma sferami życia – różnymi aspektami władztwa czy sądownictwem” – zauważa badacz.
Wcześni Słowianie wznosili również ziemskie „domy” dla bogów. Znajdowały się w nich posągi, łoża, siodła, skarbce i inne boskie atrybuty. Wstęp do takiej świątyni był surowo zakazany. Nawet kapłani, którzy co jakiś czas czyścili wnętrza budynków, zobowiązani byli do przestrzegania określonych reguł. Na przykład we wnętrzu „domu boga” nie mogli oni nawet oddychać.
Wczesnosłowiańskie miejsca kultu na terenie Polski
Przypuszczalnym miejscem przedchrześcijańskiego kultu jest kamienny kopiec znajdujący się w Gnieźnie, częściowo pod kościołem św. Jerzego. Archeolodzy znaleźli tam przepalone kości, węgle oraz zniszczone naczynia ceramiczne.
-“Z dużym prawdopodobieństwem jest to miejsce ofiarne. Podobne kopce znamy również z opisów wczesnośredniowiecznego Szczecina i czeskiej Pragi” – zauważa naukowiec.
Według Szczepanika religia dla wczesnych Słowian nie była, tak jak dzisiaj, oddzielną sferą życia.
-"(…) nawet proste czynności, takie jak wytwarzanie przedmiotów codziennego użytku, było w pewien sposób rytuałem wpisanym w życie” – twierdzi naukowiec.
Badacz podkreśla, że informacje na temat wierzeń wczesnych Słowian na terenie Polski dosłownie nikną w mroku dziejów, dlatego analiza zabytków odkrywanych w czasie wykopalisk jest bardzo pomocna.
Portal Zycie pisał również o… 11 lat temu pożegnaliśmy Macieja Kuronia. Do dziś wielu nie może zapomnieć o tym, co się zdarzyło tuż przed Bożym Narodzeniem
