Rak jelita grubego jest dziś jedną z głównych przyczyn zgonów onkologicznych w Polsce, a statystyki nie pozostawiają złudzeń. Lekarze podkreślają, że kluczowe znaczenie ma profilaktyka, której wciąż zbyt wielu pacjentów unika.

Skala problemu rośnie z roku na rok

Choroby nowotworowe pozostają drugą najczęstszą przyczyną zgonów wśród Polaków. Rak jelita grubego zajmuje w tej statystyce wyjątkowo niepokojące miejsce. Każdego roku w Polsce diagnozuje się około 18 tysięcy nowych przypadków, a prognozy wskazują, że w najbliższym czasie liczba ta może wzrosnąć nawet do 25 tysięcy.

W skali Europy choroba ta odpowiada za ponad 12 procent wszystkich zgonów nowotworowych. Co szczególnie alarmujące, mimo że jest to jeden z najlepiej poznanych nowotworów, zarówno zachorowalność, jak i umieralność systematycznie rosną.

Objawy, których nie wolno bagatelizować

Rak jelita grubego często rozwija się podstępnie. Przez długi czas nie daje wyraźnych sygnałów, co sprawia, że pacjenci zgłaszają się do lekarza zbyt późno.

„Choroba długo rozwija się bezobjawowo, dlatego w jej przypadku tak ważną rolę odgrywa profilaktyka. Najczęstszymi objawami raka jelita grubego są: zmiana rytmu wypróżnień lub wyglądu stolca (szczególnie stolce ołówkowate), obecność krwi w kale, spadek masy ciała i niedokrwistość” – ostrzega lek. Andrzej Hebzda, gastroenterolog.

Specjaliści podkreślają, że nawet pojedynczy z tych objawów powinien skłonić do pilnej konsultacji lekarskiej.

Kto jest najbardziej zagrożony

Ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem, ale istotną rolę odgrywają także czynniki genetyczne oraz styl życia. Szczególnie narażone są osoby, u których w rodzinie występowały przypadki raka jelita grubego, zwłaszcza w młodym wieku.

„Istnieją zespoły genetyczne, które szczególnie zwiększają ryzyko raka jelita grubego (nawet do 100 proc.), dotyczą one jednak bardzo niewielkiej populacji” – wyjaśnia specjalista.

Podwyższone ryzyko dotyczy również pacjentów z nieswoistymi zapaleniami jelit, osób otyłych, palaczy, a także tych, u których wcześniej stwierdzono polipy jelita grubego. Znaczenie ma również dieta bogata w czerwone mięso i uboga w warzywa oraz owoce.

Jedno badanie, które może uratować życie

Lekarze są zgodni – najskuteczniejszą metodą zapobiegania rakowi jelita grubego jest profilaktyczna kolonoskopia.

„Jest to jedyne badanie, które nie tylko pozwala na wykrycie choroby we wczesnym stadium, ale zmniejsza ryzyko zachorowania” – podkreśla lek. Andrzej Hebzda.

Podczas kolonoskopii możliwe jest usunięcie polipów, z których w większości przypadków rozwija się nowotwór. Obecne zalecenia mówią o rozpoczęciu badań przesiewowych po 50. roku życia, a w przypadku obciążeń rodzinnych już po 40. roku życia. Coraz częściej jednak lekarze sugerują, by rozważyć badanie jeszcze wcześniej.

Strach przed kolonoskopią wciąż blokuje pacjentów

Mimo jasnych zaleceń wielu Polaków odkłada kolonoskopię w czasie. Przyczyną jest strach przed bólem i dyskomfortem. Zdaniem specjalistów obawy te są w dużej mierze nieuzasadnione.

„Kolonoskopia wykonywana przez doświadczonego endoskopistę trwa przeciętnie 15–30 minut i zazwyczaj wiąże się z niewielkim lub żadnym bólem” – tłumaczy lekarz.

Dla pacjentów szczególnie wrażliwych dostępna jest analgosedacja, czyli badanie w znieczuleniu, które całkowicie eliminuje dyskomfort.

Wczesna diagnoza daje realną szansę na wyleczenie

Część przypadków raka jelita grubego wykrywana jest dopiero wtedy, gdy choroba daje wyraźne objawy. Inne rozpoznania padają podczas badań przesiewowych u osób bez żadnych dolegliwości.

„Im wcześniejszy jest etap choroby w momencie rozpoznania, tym korzystniejsza prognoza na pełne wyleczenie” – podkreśla Andrzej Hebzda.

Lekarze apelują również, aby po rozpoznaniu nowotworu zalecać badania profilaktyczne najbliższym członkom rodziny.

Profilaktyka to nie wybór, to konieczność

Rak jelita grubego pozostaje jednym z największych wyzwań współczesnej onkologii. Eksperci nie mają wątpliwości, że kluczem do ograniczenia liczby zgonów są regularne badania, zdrowy styl życia i szybka reakcja na pierwsze niepokojące sygnały organizmu.

W tym przypadku profilaktyka nie jest strachem przed chorobą, lecz realną szansą na życie.

To też może cię zainteresować: Z życia wzięte. "Urodziłam syna z niepełnosprawnością": Mąż odszedł, bo nie udźwignie, a po latach wrócił tylko po pieniądze

Zobacz, o czym jeszcze pisaliśmy w ostatnich dniach: Wrzuć to do zlewu i puść wodę. Ten trik odetka odpływ